مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه با بیان اینکه از دیوار تاریخی سرپل ذهاب در منابع مختلف تاریخی یاد شده اظهار کرد: «مقالات مختلفی نیز در این خصوص چاپ شده که در آرشیو میراث فرهنگی و دانشگاه تهران موجود است.»
بهگزارش روابطعمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه امید قادری مدیرکل این استان امروز پنجشنبه 16 آبان 1398، با اشاره به اینکه ۱۰ سال پیش این دیوار تاریخی شناسایی و مورد بررسی باستانشناسان قرار گرفته، اظهار داشت: «باستانشناسی به نام علی بیگی در سال ۹۴ با مجوز رسمی پژوهشکده باستانشناسی کشور طی یک قرارداد، بر روی ۲۵هزار هکتار از اراضی سرپلذهاب و قصرشیرین در قالب طرح گرمسیری، پژوهشهای باستان شناسانه انجام داده است.»
او با بیان اینکه نتایج اقدامات این باستانشناس در سال ۹۵ در گردهمایی سالانه باستانشناسی مطرح شد، تصریح کرد: «در آن گزارش به وجود این دیوار طولانی اشاره شد و حتی تصویر روی مقاله ارائهشده در آن گردهمایی امتداد این دیوار را نشان میدهد.»
مدیرکل میراثفرهنگی استان همچنین با بیان اینکه در کتابهایی که با موضوع ارتباط ایران و عثمانی به تحریر در آمدهاند نقشه هایی از وجود این دیوار به چاپ رسیده است.
قادری اضافه کرد: «همچنین در سال ۱۸۵۰ موسیو چریکوف در سفرنامه خود به ایران به وجود این دیوار در بین شهرستانهای سرپلذهاب و قصرشیرین اشاره کرده و بر خلاف ادعای برخی از رسانهها این کشف جدیدی نبوده است.»
این مسئول با بیان اینکه در بین باستانشناسان ارائه گزارشها و مقالات بهصورت تدریجی یک امر کاملاً مرسوم بهحساب میآید، تصریح کرد: «بهعنوان مثال حدود ۲۰ سال پیش باستانشناسان بر روی غار وزمه اسلامآباد غرب پژوهش کردهاند ولی امروز نتایج برخی از پژوهشها و تحقیقات علمی خود را در مجلات مرتبط منتشر میکنند و این در بین باستانشناسان بسیار رایج است.»
او گفت: «اینکه نتایج تحقیقات باستان شناسی علی بیگی بر روی این دیوار تاریخی بهتازگی در آخرین شماره مجله تخصصی journal Antiquity منتشر شده دلیلی بر کشف جدید باستانشناسی بهحساب نمیآید و حتی خود این مجله تخصصی اعلام کرده که نتایج گزارشهای علی بیگی در سال ۲۰۱۶ را چاپ کرده است.»
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه در خاتمه اظهار داشت: «علی بیگی در مقاله خود به موضوعات مختلفی ازجمله اینکه این دیوار با کدام سازه باستانی در ارتباط بوده، وجود این دیوار در این منطقه چه معنایی میتواند داشته باشد و تاریخ و کارکرد آن چه بوده اشاره کرده است.»
بنا بر این گزارش، باستانشناسان مطمئن نیستند که این سازه را چه کسانی ساخته اند و از آن برای چه هدفی استفاده میشد. به دلیل آسیبهای فراوانی که در طول تاریخ چندهزارساله به این اثر ارزشمند وارد شده، پژوهشگران حتی قادر به اعلام دقیق ابعاد عرض و ارتفاع این دیوار نیز نیستند.
مطالعات انجامشده نشان میدهد که این دیوار احتمالاً چهار متر عرض و حدود سه متر ارتفاع داشته است.
علی بیگی با اشاره به این موضوع که ممکن است دیوار باستانی سرپلذهاب یک مرزگذاری برای یک امپراتوری باستانی باشد، گفت: «مشخص نیست که این دیوار کاربری دفاعی داشته یا تنها یک اثر نمادین بهشمار میرود. این احتمال نیز وجود دارد که این دیوار در دوره اشکانیان یا ساسانیان ساختهشده باشد زیرا هردوی این حکومتها در غرب ایران استحکامات و قلعههای متعددی ساخته است و شواهد باستانشناسی اثبات میکند، در دوران این امپراتوریها شهرها و سیستمهای آبیاری بزرگی در غرب ایران ساختهشده است، بنابراین احتمالاً هردوی این حکومتها منابع لازم برای ساخت دیوار گاوری را داشتند.»
این دیوار تنها دیوار بلند باستانی در ایران نیست. باستان شناسان پیشازاین ساختارهای مشابهی را در مناطق شمالی و شمال شرقی ایران یافتهاند که از آن میان میتوان به دیوار باستانی گرگان اشاره کرد این دیوارها ممکن است هدف دفاعی داشته باشند.